Jak dobrać łożyska? Cały proces może sprawić problemy, szczególnie jeśli nie dysponujemy wystarczającą wiedzą. Dziś przedstawiamy w pigułce najważniejsze kroki.
- Dlaczego łożysko musi być odpowiednio dobrane?
- Warunki pracy i otoczenia
- Rodzaje łożysk tocznych i wybór rozmiaru
- Temperatura pracy i smarowanie
- Uszczelnienia dla łożysk
Sam proces doboru łożysk składa się z kilku, rozbudowanych kroków. Żadnego z nich nie można ignorować, szczególnie jeśli zależy nam na efektywności oraz długim okresie żywotności. Źle dopasowane łożysko szybciej ulegnie awarii, generując tym samym wyższe koszty eksploatacyjne przez nieplanowany przestój. Chcąc uniknąć podobnych sytuacji, należy zamontować tylko i wyłącznie dopasowane łożysko toczne pod każdym kątem.
Dlaczego łożysko musi być odpowiednio dobrane?
Łożyska toczne muszą być odpowiednio dopasowane do aplikacji, ponieważ w innym przypadku nie spełnią Twoich oczekiwań, ani wymagań maszyny, a do tego szybciej się zużyją – o ile w ogóle będą w stanie współpracować. Jak już wspomnieliśmy, cały proces złożony jest z kilku kroków, które należy przeanalizować. Wbrew pozorom nie jest to takie proste, jak mogłoby się wydawać. Dlatego często proponujemy, by skorzystać z pomocy ekspertów.
Dziś przedstawiamy kilka najważniejszych kroków, związanych z doborem łożyska tocznego. Są to informacje ogólne, zawarte w formie pigułki.
Warunki pracy i otoczenia
Pierwszym krokiem przy wyborze odpowiedniego łożyska jest dokładne przeanalizowanie warunków pracy oraz otoczenia. Ważne są obciążenia, na jakie łożysko ma być narażone, prędkość, temperatura oraz smar. Sama aplikacja stawia łożyskom szereg wymagań, których również nie należy ignorować. Dotyczą one przede wszystkim trwałości mechanizmu, generowanego hałasu, poziomu prędkości, generowanych drgań, dokładność ustawienia wału, a także odporność na ekstremalne temperatury.
Do warunków pracy zalicza się także warunki wstępne. W tym przypadku pod uwagę bierzemy dostępność powierzchni w kierunku promieniowym i osiowym, smar i średnicę wału.
Typ łożyska dopieramy na podstawie następujących czynników:
- obciążenia
- prędkość
- niewspółosiowość
- sztywność
- tarcie
- wibracje
- hałas
- przestrzeń
Rodzaje łożysk tocznych i wybór rozmiaru
Łożyska toczne można podzielić według różnych kryteriów. Najpopularniejszy dotyczy elementów tocznych. I tym samym mamy łożyska kulkowe, igiełkowe, baryłkowe, walcowe oraz stożkowe. Dostępne są one w różnych wariantach, na przykład jako model skośny, wahliwy, jednorzędowy, dwurzędowy, wielorzędowy, samonastawny i tak dalej. Każdy rodzaj łożyska odznacza się nieco innymi parametrami, dlatego należy przeanalizować dokładnie ich wszystkie właściwości. Wybieramy ten wariant, który jest najbardziej zgodny z naszą aplikacją.
Kolejnym krokiem jest wybór odpowiedniego rozmiaru. Możemy dokonać tego, biorąc pod uwagę obciążenie statyczne lub trwałość nominalną łożyska.
-
- obciążenie statyczne – odkształcenie trwałe powierzchni styku. To idealna metoda przy łożyskach, które będą pracowały w trudnych warunkach
- trwałość nominalna – zmęczenie powierzchni styku. Idealna metoda przy łożyskach, które będą pracowały w normalnych warunkach.
Temperatura pracy i smarowanie
Na poziom temperatury wpływ ma kilka sytuacji:
-
- tarcie, które powoduje straty w mocy
- rozpraszane ciepło z mechanizmu
- ciepło, które inne części maszyny przekazują do łożyska
- Określenie temperatury jest bardzo istotne, ponieważ od niej zależy wiele innych czynników. Na przykład wybór metody smarowania. A smarowanie łożyska jest ważne. Środki poślizgowe mają istotne zadanie do wykonania. Po pierwsze zmniejszają tarcie, chronią łożysko przed korozją i stanowią dodatkowe zabezpieczenie przed przedwczesnym zużyciem się mechanizmu. Na rynku aktualnie dostępne są środki smarne w postaci smarów plastycznych oraz olejów.
Uszczelnienia dla łożysk
Uszczelnienia to dodatek, nie w każdym przypadku wymagany użycia. Stosuje się je głównie do chronienia wnętrza łożyska przed zanieczyszczeniami różnego rodzaju. Ponadto doskonale powstrzymują środek smarny przed wyciekaniem.
Dobierając uszczelnienia do łożysk tocznych, należy zwrócić uwagę na następujące czynniki:
- jaki typ środka smarnego został zastosowany w łożysku
- jak zorientowany jest wał: poziomo czy pionowo
- jaką przestrzenią dysponujemy
- współśrodkowość
- rodzaj zanieczyszczeń – płynne, stałe czy mieszane
- tarcie uszczelnienia
- czy mamy do czynienia z niewspółosiowością oraz uginaniem się wału
- temperatura pracy
- prędkość pracy łożyska
Po analizie czynników, należy wybrać rodzaj uszczelnienia. Do dyspozycji mamy typ statyczny, stykowy i bezstykowy. Ten ostatni najlepiej sprawdza się przy smarach plastycznych.
