Łożyska ślizgowe to łożyska, które w przeciwieństwie do modeli tocznych nie posiadają elementów tocznych. Czop wału umieszcza się z luźnym pasowaniem w panewce cylindrycznej.
Z reguły łożyska ślizgowe wykonuje się ze specjalnego żeliwa, żelaza, brązu czy teflonu. Doskonale sprawdzą się tam, gdzie występują duże obciążenia — w tym także udarowe — i gdzie kluczowa jest umiejętność tłumienia drgań. Aby uzyskać tak zwane hydrodynamiczne smarowanie danego łożyska pracującego przy wysokich prędkościach obrotowych, również poleca się w takiej aplikacji zamontować łożysko ślizgowe.
Łożyska ślizgowe dzieli się na suche, powietrzne i olejowe. Grupa rozwiązań olejowych obejmuje łożyska ślizgowe hydrodynamiczne oraz hydrostatyczne. Łożyska ślizgowe suche to komponenty, których się nie smaruje lub smaruje, ale jedynie okresowo. Powietrzne to rozwiązania, w których poduszka powietrzna tworzy pewien dystans między łożyskiem a wałem. Poduszkę tę tworzy sprężone powietrze, które dostarcza się do panewki. Jeśli w danej aplikacji występują wysokie prędkości obrotowe i małe obciążenia, łożyska ślizgowe powietrzne sprawdzą się w takich warunkach idealnie.
Łożyska ślizgowe olejowe smaruje się tylko i wyłącznie olejem. Podczas ich pracy pomiędzy wałem a panewką utrzymuje się stosunkowo cienka warstwa smaru. W łożyskach ślizgowych hydrodynamicznych ten film olejowy tworzy się właściwie sam — dokładniej jest skutkiem hydrodynamicznego zjawiska, które zachodzi w odpowiedniej szczelinie. Jeśli istnieje specjalna kieszeń smarna, można zastosować ten właśnie typ smarowania. W przypadku łożysk ślizgowych hydrostatycznych dodatkowo trzeba dostarczyć pod odpowiednim ciśnieniem olej do panewki komponentu.
Biorąc pod uwagę występujące siły, łożyska ślizgowe dzieli się także na poprzeczne, wzdłużne i poprzeczno-wzdłużne. Modele poprzeczne przejmują siły promieniowe, wzdłużne — osiowe, a poprzeczno-wzdłużne zarówno promieniowe, jak i osiowe. Ze względu na prędkość obrotową natomiast wyróżnia się tuleje ślizgowe o zmiennej czy stałej prędkości oraz rozwiązania o oscylacyjnym ruchu obrotowym.
Gdzie stosuje się łożyska ślizgowe? Otóż łożyska ślizgowe najczęściej wykorzystuje się w aplikacjach, w których przestrzeń jest ograniczona, a prędkości niewielkie. Komponenty ślizgowe doskonale sprawdzają się w maszynach rolniczych, budowlanych, wózkach widłowych urządzeniach medycznych, samochodach czy w zegarkach.