Łożysko ślizgowe to element mechaniczny, który jest powszechnie stosowanym rodzajem łożysk w maszynach i różnego rodzaju urządzenia. Pełni kluczową funkcję w zapewnieniu płynności ruchu tych elementów, które obracają się względem siebie. Co to jest dokładnie łożysko ślizgowe i jak działa? Jakie są rodzaje łożysk ślizgowych? Czym różnią się łożyska ślizgowe od łożysk tocznych? Jakie jest zastosowanie łożysk ślizgowych? Jak wygląda smarowanie łożysk ślizgowych? Jeśli interesują Cię łożyska i tuleje ślizgowe, zapraszamy do szybkiego zapoznania się z niniejszym artykułem.
- Co to jest łożysko ślizgowe?
- Czym różni się łożysko ślizgowe od tocznego?
- Jakie są rodzaje łożysk ślizgowych?
- Gdzie stosuje się łożyska ślizgowe?
- Właściwości smarowania łożysk ślizgowych
Dostępne na rynku łożyska dzieli się na modele toczne oraz ślizgowe. W dzisiejszym artykule przypominamy podstawowe informacje na temat tego drugiego rozwiązania. Jeśli zastanawiasz się, czym są łożyska ślizgowe, jakimi właściwościami i parametrami różnią się od komponentów tocznych i w jakich wykonaniach można je kupić, zapraszamy do lektury poniższego wpisu już teraz. W artykule znajdziesz także informacje na temat właściwości smarowania łożysk ślizgowych. Jakie jest zastosowanie łożysk ślizgowych? Na to pytanie również odpowiadamy w poniższej treści.
Co to jest łożysko ślizgowe?
Standardowe łożysko ślizgowe to element konstrukcyjny, który umożliwia płynny i kontrolowany ruch jednego elementu względem drugiego. W przeciwieństwie do popularnych komponentów tocznych łożyska ślizgowe nie mają pośredniczących elementów ruchomych. Czop wału — lub inną część obrotową — umieszcza się w panewce cylindrycznej czy stożkowej z luźnym pasowaniem.
Budowa łożysk ślizgowych
Konstrukcja łożyska ślizgowego jest bardzo prosta. Otóż klasyczne łożyska ślizgowe składają się z dwóch powierzchni. Jedna z tych powierzchni łożyska jest ruchoma, a druga — analogicznie — nieruchoma. Powierzchnie te to nic innego jak powierzchnie ślizgowe i podpierające. Mają ze sobą kontakt. Ogólnie ruch obrotowy realizowany jest przez ślizganie się, które występuje między wspomnianymi powierzchniami łożyska.
Czym różni się łożysko ślizgowe od tocznego?
Czym właściwie różni się łożysko ślizgowe od tocznego? Otóż główna różnica dotyczy sposobu przenoszenia obciążeń i redukcji tarcia. W łożyskach tocznych wykorzystuje się elementy toczne — kulki lub wałeczki, które podczas pracy toczą się po powierzchni łożyska, co nie tylko redukuje tarcie, ale jednocześnie umożliwia płynny ruch. W łożyskach ślizgowych natomiast brakuje elementów tocznych. Dwie powierzchnie tego rodzaju łożysk ślizgają się względem siebie. Taka konstrukcja łożyska ślizgowego sprawia, że przy modelach tego rodzaju należy pamiętać o odpowiednim smarowaniu.
Jakie są rodzaje łożysk ślizgowych?
Jeśli interesuje CIę podział łożysk, musisz wiedzieć, że modele ślizgowe dzielą się na następujące rozwiązania:
- łożyska suche,
- łożyska powietrzne,
- łożyska olejowe.
Łożyska suche to rozwiązania, które są niesmarowane lub które smaruje się, ale tylko okresowo. Z reguły w takich komponentach stosuje się panewki produkowane ze stopów łożyskowych, tworzyw sztucznych lub różnego rodzaju materiałów kompozytowych. Najczęściej suche łożyska stosuje się tam, gdzie mamy do czynienia ze słabo obciążonymi połączeniami.
Łożyska ślizgowe typu powietrznego to modele, w których między panewką a wałem utrzymuje się pewien dystans. Tworzy go poduszka powietrzna, która z kolei jest wytwarzana przez sprężone powietrze. Gdzie znajdą zastosowanie łożyska ślizgowe typu powietrznego? Otóż łożyska powietrzne to idealne rozwiązanie dla aplikacji, w których występuje wysoka prędkość obrotowa i jednocześnie niewielkie obciążenia.
Olejowe łożyska to komponenty, w których część korpusu łożyska wypełnia się odpowiednim olejem. Podczas ruchu wału pomiędzy panewką a wałem właśnie powstaje cienka warstwa środka smarnego. Jeśli chodzi o olejowe komponenty, warto wiedzieć, że grupa ta składa się z takich rozwiązań, jak łożyska hydrodynamiczne oraz łożyska hydrostatyczne. W produktach hydrodynamicznych film olejowy tworzy się właściwie samodzielnie — jest skutkiem hydrodynamicznych zjawisk, do których dochodzi w szczelinie. Hydrostatyczne natomiast to komponenty, w których do panewki dodatkowo dostarcza się środek smarny pod odpowiednim ciśnieniem.
Przegubowe łożyska ślizgowe
Mówiąc o produktach ślizgowych, nie można zapominać również o takim rozwiązaniu jak łożysko ślizgowe przegubowe. Standardowe modele w tym wykonaniu zbudowane są z dwóch pierścieni. Dodatkowo mogą mieć specjalne wypuklenia i szczeliny, w których gromadzi się prawidłowo dobrany środek smarny. Komponenty z uwypukleniami czy szczelinami wykorzystuje się głównie tam, gdzie występują duże obciążenia i jednokierunkowe obciążenie.
Łożyska ślizgowe przegubowe dzielą się na modele promieniowe, skośne oraz wzdłużne. Promieniowe uważa się za standardowe rozwiązanie, które świetnie sprawdzi się tam, gdzie mamy do czynienia ze zmiennymi obciążeniami. Produkty skośne wykorzystuje się w aplikacjach, w których występują obciążenia osiowe i promieniowe. Nierzadko stanowią dobrą alternatywę dla tocznych komponentów stożkowych. Przegubowe łożyska ślizgowe wzdłużne natomiast to rozwiązania, które służą do przenoszenia obciążeń osiowych.
Podział łożysk ślizgowych ze względu na materiał
Biorąc pod uwagę materiał, łożyska ślizgowe można podzielić przede wszystkim na modele metalowe oraz polimerowe. Te pierwsze wykonuje się z przeróżnych stopów metalowych. Charakteryzują się wysoką wytrzymałością i zdolnością przejmowania dużych obciążeń. Metalowe rozwiązania doskonale sprawdzą się w przemyśle ciężkim.
Ślizgowe produkty polimerowe to specjalne komponenty, które wyróżniają się świetnymi parametrami smarowania, wysoką odpornością na korozję oraz stosunkowo niskim współczynnikiem tarcia. Polimerowe produkty najczęściej wykorzystuje się w sprzęcie gospodarstwa domowego, elektronice czy nawet motoryzacji.
Gdzie stosuje się łożyska ślizgowe?
Łożyska ślizgowe montuje się w wielu maszynach i urządzeniach wykorzystywanych przez niemalże każdy sektor przemysłowy. Doskonale sprawdzą się w pompach, silnikach i przenośnikach. Łożysko ślizgowe znajduje zastosowanie także w sprzęcie AGD — na przykład w pralkach, odkurzaczach czy lodówkach. Jeśli interesują Cię takie produkty, które będą odporne na korozję i nie będą wymagały smarowania, zastosowanie łożysk ślizgowych iglidur marki igus to będzie najlepsza dla Ciebie opcja.
Właściwości smarowania łożysk ślizgowych
Poprawne smarowanie łożysk ślizgowych jest właściwie kluczowe dla ich efektywnego działania i długiej żywotności. Środek smarny do łożysk ślizgowych powinien spełniać kilka istotnych wymagań. Po pierwsze istotna jest odpowiednia lepkość preparatu, odporność na obciążenia, korozję i stabilność termiczna.
Aby utworzyć trwałą smarującą warstwę pomiędzy powierzchniami ślizgowymi, środek smarny musi mieć odpowiednią lepkość. Ten parametr zależy między innymi od temperatury pracy łożysk.
