Co to są łożyska toczne poprzeczne? W jakich wariantach są dostępne? I gdzie właściwie znajdą zastosowanie? Odpowiedzi na powyższe pytania znajdziesz w dzisiejszym artykule. Zapraszamy do lektury!
- Czym są łożyska toczne poprzeczne?
- Rodzaje łożysk poprzecznych
- Gdzie montujemy łożyska toczne poprzeczne?
Zanim jednak odpowiemy na główne pytanie, warto przypomnieć sobie, czym właściwie są same łożyska toczne. Otóż to nic innego, jak komponenty, które składają się z pierścieni i elementów tocznych. Te ostatnie dostępne są w różnych kształtach – jako kulki, igiełki, stożki lub wałeczki – co sprawia, że łożyska te różnią się między sobą pewnymi parametrami i możliwościami. Najczęściej łożyska toczne dzieli się właśnie ze względu na element toczny. Ale nierzadko stosuje się także rozróżnienie, które dzieli komponenty na mechanizmy poprzeczne i wzdłużne. Rozróżnienie to związane jest między innymi z siłami, które dane łożysko toczne przenosi.
Czym są łożyska toczne poprzeczne?
Na łożyska toczne działają dwa rodzaje sił – są to siły osiowe (wzdłużne) i promieniowe (poprzeczne). Aby wyróżnić, do jakiego rodzaju obciążenia przystosowane jest dane łożysko, należy zwrócić uwagę na sumę wektorową działających na układ sił. Przy omawianych komponentach ważny jest to, pod jakim kątem względem prostopadłej osi do osi mechanizmu działa całkowita siła.
Standardowe łożysko toczne poprzeczne – inaczej zwane łożyskiem promieniowym – jest komponentem, który ma zdolność do przenoszenia jedynie sił poprzecznych i kąta alfa (oś łożyska) wynoszącego 0 stopni. Zatem w teorii modele tego rodzaju doskonale sprawdzają się tam, gdzie działa na niego jedynie siła promieniowa i nie występuje wzdłużna.
Przykładem takiej aplikacji jest przekładnia pasowa.
Rodzaje łożysk poprzecznych
Łożyska poprzeczne są najpopularniejszą grupą łożysk tocznych. W porównaniu do innych modeli promieniowe komponenty odznaczają się znacząco mniejszym oporem ruchu. Mechanizmy dostępne są w wielu wariantach – również w takich, które mają zdolność do przejmowania dwukierunkowych sił wzdłużnych, nawet przy bardzo wysokich prędkościach obrotowych.
Najpopularniejsze modele poprzeczne to niewątpliwie łożyska kulkowe, dostępne w wersji zwykłej, jednorzędowej, dwurzędowej, samonastawnej czy wahliwej. Warto zwrócić uwagę także na łożyska skośne dwurzędowe.
Z wałeczkowej gruby wyróżnia się przede wszystkim poprzeczne łożyska walcowe, igiełkowe, stożkowe i baryłkowe. Tu także komponenty produkuje się w wariancie jedno-, dwu- lub wielorzędowym. Modele igiełkowe dostępne są jako komponenty cienkościenne lub masywne, a także w złożeniach.
Zanim zdecydujesz się na konkretny rodzaj łożyska tocznego poprzecznego, koniecznie sprawdź jego parametry. Jak już wspominaliśmy, niektóre komponenty mogą przejmować nieznaczne siły osiowe. To ważne, jeśli takowe obciążenia występują w danej aplikacji.
Gdzie montujemy łożyska toczne poprzeczne?
Zarówno łożyska kulkowe poprzeczne, jak i wałeczkowe poleca się do aplikacji, które wymagają zdolności do osiągania bardzo wysokich prędkości. Jednocześnie, łożyska te muszą odznaczać się wyjątkowo niskim tarciem, przez które komponenty te szybciej ulegają zużyciu. Z kolei łożyska dwurzędowe poprzeczne w wersji walcowej doskonale sprawdzają się w obrabiarkach – szczególnie w urządzeniach precyzyjnych. Baryłkowe natomiast montuje się najczęściej tam, gdzie łożyska naraża się na ciężkie obciążenia poprzeczne i umiarkowane wzdłużne.
Standardowe łożyska promieniowe doskonale sprawdzą się także w przekładni pasowej. Czyli w aplikacji, w której główne obciążenie przenosi się od napiętego pasa na koło.
