Wybranie nieodpowiedniego modelu łożyska skutkuje zwykle awarią. Dlatego tak ważne jest, by montować pasujące rozwiązania. Dotyczy to właściwie każdego elementu pracującego w maszynie. Zatem, jak dobrać łożyska kulkowe?
Łożyska kulkowe to najpopularniejsze rozwiązanie z grupy łożysk tocznych. Produkuje się je w różnych wersjach, które między sobą różnią się parametrami i możliwościami. Aby wybrać odpowiedni model, należy w pierwszej kolejności zapoznać się z charakterystyką każdego komponentu. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że inwestujesz w optymalne rozwiązanie, które nie ulegnie szybkiej awarii. Dziś skupimy się między innymi na obliczaniu trwałości łożysk i krótkiej charakterystyce modeli tocznych.
Jak dobrać łożysko i obliczyć trwałość?
Wybierając łożysko kulkowe musimy znać wymagania i warunki pracy łożyskowego węża. Do warunków zalicza się następujące czynniki:
- obciążenia – wielkość, kierunek działania,
- nośność obciążenia – dynamiczna (ruchowa) i statyczna (spoczynkowa),
- obroty,
- temperatura pracy,
- warunki otoczenia – na przykład zanieczyszczenia.
Mając informacje na temat obciążenia (wielkość, kierunek działania, nośność), obliczamy trwałość wybranego łożyska tocznego. Zwykle informacje na temat nośności – a także innych ważnych parametrów – znajdują się w katalogu łożysk wybranego producenta. Warto mieć go pod ręką i wspomagać się danymi.
Trwałość jest mocno związana z nośnością dynamiczną oraz obciążeniami. Zatem oblicza się ją według następującego wzoru:
L = (C/P)p
L – trwałość w mln obrotów,
p = 3 przy łożyskach kulkowych,
p = 10 przy łożyskach wałeczkowych.
Czym wyróżniają się łożyska kulkowe?
Jak już wspominaliśmy łożysko kulkowe produkuje się w różnych wariantach. Dlatego zanim zdecydujesz się na zakup komponentu, koniecznie zapoznaj się z podstawowymi parametrami wszystkich modeli. Poniżej przedstawiamy najważniejsze informacje na temat wszystkich łożysk kulkowych.
Łożyska kulkowe zwykłe
Komponenty, które przejmują zarówno obciążenia osiowe, jak i promieniowe. Doskonale radzą sobie w aplikacjach, w których naraża się je na wysokie prędkości obrotowe. Mają zdolność do małych kątowych wychyleń i dostępne są z różnymi luzami i klasami dokładności. W przypadku uszczelnienia najczęściej wykorzystuje się uszczelki gumowe RS lub ochronne blaszki Z. Oczywiście na rynku można znaleźć także wersję otwartą – łożyska kulkowe pozbawione uszczelnienia technicznego. Zwykłe łożyska kulkowe produkuje się najczęściej z walcowym otworem. Dostępne są również rozwiązania z otworem stożkowym, a także modele wyposażone w osadczy rowek, który umieszcza się na zewnętrznym pierścieniu.
Łożysko kulkowe skośne
Grupa modeli skośnych przystosowana jest do przenoszenia obciążeń złożonych. Kategoria ta obejmuje rozwiązania jednorzędowe, dwurzędowe i jednorzędowe dwukierunkowe. Produkuje się je z różnymi kątami działania – najczęściej 15, 25 i 40 stopni. Dostępne są z koszykiem tłoczonym ze stalowej blachy, a także z elementem masywnym czy wykonanym z tworzywa sztucznego.
Łożyska skośne jednorzędowe dwukierunkowe z dzielonym pierścieniem zewnętrznym lub dzielonym pierścieniem wewnętrznym są najczęściej modelami czteropunkowymi o kącie działania 35 stopni (rzadziej trzypunkowe).
Dwurzędowe rozwiązania wyposażone w dwa pierścienie wewnętrzne znajdą zastosowanie przede wszystkim w branży motoryzacyjnej.
Łożyska kulkowe wahliwe
Najczęściej łożyska kulkowe wahliwe wyposaża się w dwa rzędy elementów tocznych. To, co wyróżnia je na tle innych rozwiązań, to również obecność kulistej bieżni w pierścieniu zewnętrznym. Dzięki takiej konstrukcji łożyska wahliwe mają zdolność do swobodnego ustawiania się pierścienia i tym samym odznaczają się brakiem wrażliwości na niewspółosiowość oraz wyginanie się wałów. Wykonuje się je z otworem stożkowym oraz walcowym.
Łożysko kulkowe wzdłużne
Modele wzdłużne to rozwiązanie, które przenosi tylko obciążenia osiowe. Często łączy się je z komponentami przenoszącymi obciążenia poprzeczne. Z łożysk kulkowych wyróżnia się modele jednokierunkowe, dwukierunkowe, jednokierunkowe z kulistymi czołami i dwukierunkowe z czołami kulistymi.
Łożyska samonastawne
Samonastawne komponenty odznaczają się prostym montażem, demontażem, wahliwością oraz własnym zapasem środka smarnego. Są doskonałym rozwiązaniem dla maszyn rolniczych, górniczych czy budowlanych. Zakres temperatury łożysk samonastawnych wynosi najczęściej -30 do 70 stopni Celsjusza. W porywach mogą pracować nawet w temperaturze 110 stopni Celsjusza. Jednakże w takiej sytuacji trwałość użytkowa środka smarnego może zmniejszyć się nawet o 50%! Z reguły łożyska samonastawne instaluje się w oprawach kołnierzowych oraz stojących.
