Tarcie często powoduje wysokie straty energetyczne. To w połączeniu z zużyciem sprawia, że łożyska toczne mogą dużo szybciej wymagać wymiany. Dlatego, aby temu zapobiec, warto stosować odpowiednie środki smarne oraz metodę doprowadzania smaru. Jakie sposoby smarowania łożysk wyróżniamy?
Właściwie nie tylko łożyska toczne należy smarować. W maszynach przemysłowych wiele elementów wymaga smarowania. Dziś przedstawiamy kilka ważnych informacji na temat smarowania ogólnie. Przypomnimy, czym są smary stałe i ciekłe, a także najpopularniejsze metody smarowania.
Smary stałe i ciekłe
Na rynku aktualnie można znaleźć smary do łożysk tocznych i ślizgowych w przeróżnych odmianach. Środek smarny pełni istotną rolę przy przenoszeniu obciążeń z jednych elementów maszyny na drugie przy ruchu względnym. Skutecznie zmniejsza tarcie i jednocześnie zużycie pracujących powierzchni. Nierzadko smary łożyskowe traktuje się także jako preparaty chłodzące czy uszczelniające. Wszystko oczywiście zależy od warunków pracy, środowiska i naszych potrzeb. Dlatego szukając optymalnych łożysk dla naszego urządzenia, powinniśmy określić także, jaki rodzaj środka smarnego będzie nam potrzebny. I wybrać metodę smarowania.
Smarami nazywa się zarówno ciała stałe, jak i ciecze, pary czy gazy. Do rozwiązań stałych zalicza się popularne smary plastyczne, które produkuje się poprzez zagęszczanie mineralnych olejów za pośrednictwem mydeł metalicznych. Z mydeł stosuje się między innymi produkty sodowe, litowe, wapniowe, glinowe czy potasowe. Okazuje się, że smar stały skutecznie ułatwia uszczelnienie elementów smarowanych.
Do smarów ciekłych zalicza się głównie oleje mineralne. Podstawowym parametrem fizycznym środków smarnych tego rodzaju jest ich lepkość. Aby poprawić pewne walory smarne lub uzyskać dodatkowe cechy, producenci uszlachetniają je różnorodnymi dodatkami. Wyróżnia się dodatki, które powstrzymują utlenianie się olejów, rozwiązania przeciwkorozyjne, myjące czy poprawiające smarność przy granicznym tarciu. Niekiedy stosuje się także dodatki przeciw pienieniu się środka smarnego. Szukając odpowiedniego smaru, należy zawsze zwracać uwagę na ich właściwości i obecność wspomnianych dodatków. Szczególnie jeśli potrzebujemy pewnych parametrów, których standardowy środek smarny (czyli pozbawiony dodatków) nie zapewnia.
Sposoby smarowania
Sposób smarowania łożysk zależy przede wszystkim od warunków pracy i stanu skupienia samego środka smarnego. Inaczej smaruje się substancjami stałymi, a inaczej płynnymi. Wśród metod wyróżnia się smarowanie ciągłe oraz okresowe. W aplikacjach, w których mamy do czynienia z obiegiem smaru, wykorzystuje się tak zwaną metodę obiegową lub przelotową.
Jeśli decydujemy się na smar plastyczny, dobierając optymalny produkt, musimy zwrócić szczególna uwagę na poziom obciążenia i prędkość obrotu. Specjaliści polecają, że przy większych komponentach powinno stosować się gęstsze środki smarne. Ważna jest również temperatura pracy, szczególnie gdy jest wysoka. W takiej sytuacji należy wybrać smar plastyczny, który odznacza się odpowiednią odpornością na podwyższone temperatury. W innym przypadku substancja będzie zmieniała swoją konsystencję w trakcie pracy i/lub będzie się utleniać.
Przy smarach olejowych należy zwrócić szczególną uwagę na ich lepkość. Poleca się wybierać takie substancje, które mają optymalną wzorcową lepkość w temperaturze pracy komponentu. Tu również ważne są właściwości użytkowe, do których zalicza się na przykład pienienie się środka smarnego czy tworzenie osadów.
Urządzenia do smarowania elementów maszyny
Tak zwane smarowanie kroplowe to najprymitywniejsza metoda smarowania. Ten sposób wykorzystuje się najczęściej przy smarowaniu okresowym, dokładniej przelotowym. Środek smarny doprowadza się ręcznie olejarkami przy przerywanej pracy mechanizmu. Oczywiście okres zależy od obsługi urządzenia.
Do regularnych okresów kroplowego smarowania wykorzystuje się najczęściej smarownice kroplowe, igłowe i knotowe. Rozwiązania tego rodzaju mają jednak pewne wady. Przede wszystkim wymagają stałego nadzoru.
Do kroplowego smarowania zalicza się także smarowanie, przy którym stosuje się olejową mgłę. Uzyskuje się ją za pośrednictwem smarownicy wyposażonej w rozpylacz, a całość zasila się sprężonym powietrzem. Tego rodzaju urządzeń jest oczywiście więcej. Sprawdzają się one głównie w aplikacjach, w których ilości podawanego środka smarnego są niskie, a sama substancja nie pełni funkcji chłodzącej.
Przy większych ilościach smaru poleca się stosować tak zwane obiegowe smarowanie. W takiej sytuacji wyróżnia się smarowanie pierścieniowe, które doskonale sprawdzi się przy łożyskach o wale poziomym.
I chociaż przy łożyskach często stosuje się smary plastyczne, do jednak niektóre aplikacje wymagają użycia smarów olejowych. Do najpopularniejszych sposobów smarowania olejem zalicza się kąpiel olejową, metodę rozbryzgową czy ze wtryskiem oleju. Kąpiel olejowa jest właściwie standardową opcją i jednocześnie najprostszą. Elementy komponentu skutecznie zbierają olej i tym samym rozprowadzają go po całym mechanizmie. Następnie smar olejowy spływa do zbiornika, który umieszcza się zwykle w obudowie. Metoda ta sprawdza się przy średnich oraz niskich prędkościach pracy.
Wyżej przedstawione metody to tylko kilka popularnych rozwiązań. Oczywiście jest ich więcej i warto zapoznać się z każdym sposobem, by ostatecznie wybrać najlepsze rozwiązanie dla siebie.
