Zastanawiasz się, co różni między sobą sprzęgła elastyczne a sztywne? Odpowiedzi znajdziesz w niniejszym artykule. Zapraszamy do lektury!
Zanim jednak odpowiemy na postawione pytanie, warto wspomnieć podstawowe informacje na temat samych sprzęgieł. Znając konstrukcję i działanie sprzęgieł łatwiej będzie wybrać między modelami elastycznymi a sztywnymi.
Budowa sprzęgła przemysłowego
Każde sprzęgło przemysłowe składa się z trzech następujących części:
- napędzający człon osadzany na napędzającym wale,
- napędzany człon montowany na wale napędzanym,
- łącznik w postaci wkładki wyprodukowanej z tworzywa sztucznego, rzadziej z metalu (lamina sprzęgła płytkowego).
Komponenty tego rodzaju używa się do łączenia wałów i przenoszenia momentów obrotowych z wałów napędzających (czynnych) na wały napędzane (bierne).
Różnorodność sprzęgieł, które znajdziesz na rynku, sprawia, że bez podstawowej wiedzy ciężko znaleźć optymalny komponent. Dlatego warto zapoznać się z podziałem sprzęgieł według różnych kryteriów. Pierwsze rozróżnienie wiąże się między innymi ze sposobem łączenia członów, skrętną sztywnością, a także z kierunkiem przekazywania mocy. W tym miejscu możemy wyszczególnić aplikacje połączone w sposób rozłączny lub nierozłączny. Jak sama nazwa wskazuje w pierwszej sytuacji zarówno wał napędzający, jak i napędzany w danej chwili mogą się rozłączyć – samodzielnie lub z pomocom operatora. Do samodzielnego rozłączenia dochodzi na przykład w momencie, gdy system przekroczy wybrany obrotowy moment. Druga sytuacja wiąże się z tym, że elementy łączy się ze sobą na stałe i nie sposób ich rozłączyć.
Kierunek przenoszenia mocy
Sprzęgła rozłączone i nierozłączne przekazują moc w obu kierunkach. Najczęściej jednak stosuje się modele jednokierunkowe. Nierzadko jest to bezpieczniejsze dla maszyny. Jeśli w systemie rozłącznym zamontujemy sprzęgło jednokierunkowe, przy zmianie kierunku lub osiągnięciu danej prędkości, połączone elementy rozłączą się. W tej sytuacji cały układ zacznie wykonywać tak zwany ruch nieobciążony, przechodząc na jałowy bieg. Sprzęgła jednokierunkowe najczęściej montuje się na przykład w obrabiarkach, dwukierunkowe w przenośnikach, które pracują z silnikiem mający zmienny kierunek ruchu.
Sprzęgła sztywne czy elastyczne
Wszystko tak naprawdę zależy od aplikacji. Tam, gdzie wymaga się skutecznej kompensacji montażowych błędów wałów, zwykle montowane są sprzęgła elastyczne wykazujące niską sztywność skrętną. Inaczej sprzęgła kłowe, zbudowane z dwóch piast, na których umieszcza się kły. Natomiast tam, gdzie ważna jest wysoka sztywność skrętna, poleca się przede wszystkim sprzęgła zębate, odznaczające się zwartą konstrukcją i równie wysokim znamionowym momentem. Rozwiązania tego rodzaju zbudowane są z dwóch piast, wyposażonych w zęby i z tulei z wewnętrznym uzębieniem. W przeciwieństwie do modeli elastycznych sprzęgła zębate mają niższą zdolność do kompensacji odchyłek.
Na rynku dostępne są jeszcze sprzęgła kołnierzowe, które wykorzystuje się przede wszystkim w urządzeniach jezdnych. Modele te buduje się z dwóch kołnierzy oraz śrub dociskowych. Za pomocą występującego między kołnierzami tarcia, przenoszony jest moment obrotowy.
